Het Nueva Canción (‘nieuw lied’) is een muziekgenre dat begin jaren zeventig vanuit Chili naar heel Zuid-Amerika overwaaide. Het gaat om sterk sociaal geëngageerde muziek met vaak prachtige, poëtische teksten, singer-songwriters die de geesten van gewone mensen in beweging brengen tegen militaire dictaturen. Gevaarlijke muziek want de belangrijkste Chileense protagonist Victor Jara moest het na de militaire coup door generaal Pinochet (1973) met zijn leven bekopen en groeide meteen uit tot het iconisch rolmodel van een onderdrukt continent.
De Colombiaanse Paola Marquez groeide op met deze muziek en kon zichzelf herkennen in de teksten die spreken over armoede, zelfredzaamheid, imperialisme, democratie, mensenrechten en religie. Het zijn immers universele thema’s van alle tijden. Paola Marquez woont in Gent, waar ze afstudeerde aan het conservatorium, richting jazz zang. Ze begon zich te verdiepen in het Nueva Canción na haar ontmoeting met de Chileense gitarist Juan Antonio Caffiero Jorquera, die ondertussen al een hele tijd in Brussel woont waar hij o.a. samenwerkte met de Algerijnse artiest Abdelli. Hij is niet alleen een gedreven gitarist, maar kan ook flink uit de voeten met de kena fluit (soort blokfluit) en de cuatro. Hij bracht nog twee Chileense muzikanten mee, namelijk Juan Pablo Lopez (gitaar) en Jose Buc Chaves (percussie, cuatro, bas en tweede stem). Samen vormen ze El Sur. Met het programma ‘Cancion con fundamento’ (te vertalen als ‘muziek met wortels’ of gewoon ‘rootsmuziek’) brengen ze hulde aan de Nueva canción en haar belangrijkste vertegenwoordigers, zoals Isabel Parra, Atahualpa Yupanqui, Felix Luna, Ariel Ramirez en Simón Diaz. Daarnaast kunnen we niet om de Argentijnse zangeres Mercedes Sosa (1935 - 2009) heen. Veel liederen werden immers onsterfelijk dankzij haar interpretatie.
Op zaterdag 10 september trad Paola Marquez met El Sur op in Art Base. Ze zorgden alvast voor een ijzersterke aftrap met ‘Tonada de la Luna llena’. Dit is een liedje van Paola's geliefkoosde componist, de Venezolaan Simón Diaz. Sobere begeleiding (enkel lichtjes bezwerende, repetitieve cuatro) geeft hun interpretatie extra spankracht. Hier kan je luisteren naar de versie van Mercedes Sosa. Wat volgt is een avond vol variatie en verfijning met af en toe kippenvelmomenten. Op de repertoirekeuze valt in elk geval niets af te dingen. Als rode draad fungeert Mercedes Sosa, een onmiskenbaar rolmodel voor de jonge Paola. Zo passeren bijvoorbeeld la milonga lo sabe en del tiempo de mi ninez. 'Como la cigarra’ is een liedje van de Argentijnse dichteres/componiste Maria Elena Walsh. In dit filmpje wordt het gezongen door een piepjonge Mercedes Sosa en is zelfs de fysieke gelijkenis frappant! Ni toda la tierra entera is een liedje van de Chileense Isabel Parra, terwijl Cesar Isella de auteur is van La Canción de las simples Cosas en Canción con todos, maar ook deze liedjes werden beroemd in de versie van Mercedes Sosa. 'Cancion con todos' groeide zelfs uit tot een soort 'national anthem' voor heel Latijns-Amerika. Ook Si se calla el cantor ('wat gebeurt er als de zanger het zwijgen wordt opgelegd') van Horacio Guarany (Argentinië) en Alfonsina y el Mar (opgedragen aan de Argentijnse dichteres Alfonsina Storni) van Felix Luna en Ariel Ramirez zijn passionele klassiekers uit het rijke Sosa-repertorium. En dan vergeten we nog bijna ‘Duerme Negrito’ van Atahualpa Yupanqui (Argentinië), een wiegeliedje voor de moeder. Beluister hier de auteursversie en hier die van La Sosa. Met Soy Colombiana van het legendarische duo Garzon y Collazos gaat het even richting Colombia. Dit is een vlotte deun zoals we er tussendoor nog enkele voorgeschoteld krijgen. Victor Jara mag op deze avond vanzelfsprekend niet ontbreken, maar daar waagt Paola zich niet aan. El Cigarrito, een liedje uit zijn prille beginperiode, wordt gezongen door Juan Antonio Caffiero Jorquera. Mooi!
Paola Marquez is een jong talent dat we in de gaten moeten houden! Naast ‘El Sur’ heeft deze zangeres nog een tweede project, waarmee zij al iets langer aan de weg timmert. Bij Maguaré ligt de focus volledig op feestelijke cumbia en andere muziek uit haar geboorteland Colombia. De fragmentjes die ik hiervan kon beluisteren op myspace zijn beslist ook dik de moeite.
El Sur op Myspace
Maguaré op Myspace
Paola Marquez op Myspace
Hieronder kan je El Sur als trio bewonderen met ‘Aunque me duela el alma’, opgenomen aan het Rubenshuis (Antwerpen) in juli 2011.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten