'Mavrika' van Mavrika

Na de verovering door de Turken van Smyrna - het huidige Izmir - in 1922, sloegen heel wat Grieken op de vlucht. Ze verzeilden in de grote Griekse steden, waar ze het zwaar te verduren kregen. Deze ballingen en marginalen (ook 'rebetes' genoemd) zijn verantwoordelijk voor de opkomst van de Rebetiko als muzikale stroming. Rebetiko is nooit helemaal weg geweest, maar beleeft een heropleving, nu steeds meer spannende jonge bands deze muziek heruitvinden. Ze brengen het repertoire van de pioniers onder de aandacht van een nieuw publiek en zorgen tegelijk voor een upgrade. De economische crisis zit daar wellicht voor iets tussen. De eerste rebetes ademden in alles wat ze deden anti-establishment. Hun verhalen over het leven aan de zelfkant van de samenleving zijn vanzelfsprekend voor een stuk gedateerd maar in hun oprechtheid blijven ze toch voldoende relevant en herkenbaar, zeker in het huidige revolutionaire klimaat.

De Rebetikoliefhebber in mij werd de laatste jaren ongelooflijk verwend. Zo heb ik concertgewijs regelmatig met volle teugen mogen genieten van groepen die zuiver traditioneel te werk gaan en daar enorm sterk in zijn. Maar een moderne lichting liet zich eveneens niet onbetuigd. Een jaar geleden maakte ik kennis met Trio Tekke en nu is er het sprankelende debuutalbum van Mavrika, een groep uit Londen, waarin Katina Kangaris (zang en hammond orgel) en Chris Morphitis (elektrische gitaar & bas, bouzouki en baglamas) centraal staan. Op hun titelloze cd worden ze bijgestaan door jazzdrummer Tom Skinner, de Marokkaanse violist Hassan Erraji en Pavlos Melas (backing vocals). De typische instrumenten die we met Rebetiko associëren ontbreken dus niet. Tegelijk steken ze de oude songs in een rockjasje en dat past als gegoten. Inventiviteit en respect voor tradities gaan bij Mavrika hand in hand. Het gekozen repertoire dateert voornamelijk uit de jaren dertig en de nadruk ligt op de zogenaamde 'Smyrna' variant van componisten zoals Agapios Tomboulis, Giorgos Mitsakis, Giorgos Batis, Harilaos Kritikos, Iovan Tsaous , Stellakis Perpiniadis, Antonis Dalgas, Vangelis Papazoglou en Panagiotis Toundas.

Mavrika herkauwt geen overbekende klassiekers maar kiest voor minder voor de hand liggende titels. Enkel ‘Garsona’ (Panagiotis Toundas), één van de eerste hits voor Haris Alexiou, deed meteen een belletje rinkelen. We horen een vlotte, speelse versie, gelardeerd met vingervlug gitaarspel. Katina’s heldere, gepolijste stem contrasteert mooi met het ruwe gitaar/bouzoukiwerk van Chris, verder op smaak gebracht door het gevarieerde instrumentarium. Zo zorgt Hassan voor wilde uithalen op viool tijdens het met Turkse vocalen gelardeerde ‘Dervishikos Horos’ (Agapios Tomboulis), 'O Koumartzis' (Harilaos Kritikos) en het onderkoelde 'Gyftoboulla sto hamam' (Giorgos Batis).  De Griekse ondergrond komt hier dankzij die opspringende viool dicht in de buurt van de psychedelica uit het eind van de jaren zestig à la Velvet Underground. Katina kleurt het conventionelere ‘I Exi Entoles’ (Stellakis Perpiniadis) fijntjes bij met haar hammondorgeltje, terwijl ‘Palamakia’ (Giorgos Mitsakis) en ‘Mori Trelli’ (Panagiotis Mixalopoulos) tot smeuïge pure pop geboetseerd worden. Het opzwepende 'Derbederisa' (Antonis Dalgas ) heeft wat weg van Turkse pop, met een vettige gitaarsolo op het eind als kers op de taart. Naast Rebetiko krijgen ook enkele traditionele dansen uit Klein-Azië een opmerkelijke interpretatie, zoals 'Aidhinikos horos', een beklijvend gezongen karsilama. De repetitieve zeibekiko ‘Manamen’ gedijt zelfs goed in een coldwave aanpak, het strakke ritme en de kale basklanken voeren ons terug naar de ‘zwarte jassen’sound uit de jaren tachtig. Het bloedmooie ‘Vale Me Fos Mou’ (Vangelis Papazoglou) blijft volledig akoestisch en ze eindigen deze prachtige collectie in schoonheid met een ingetogen Cypriotisch bruiloftslied.

Mavrika staat voor tijdloze Griekse blues met een hedendaagse punky attitude, op de kaart gezet voor een nieuwe generatie. Een ontdekking!

De cd is te koop via http://www.mavrika.co.uk/html/listen.html, je kan er ook fragmenten beluisteren en twee volledige nummers gratis downloaden! De verdeling in de Benelux gebeurt door Xango. Bekijk hieronder de videoclip van ‘O Koumartzis’ (the gambler) en een live uitvoering van ‘Dimitroulla Mou’ (Panagiotis Toundas).

http://www.mavrika.co.uk
http://www.xmd.nl