Café Smyrne is een trio uit Griekenland dat het tijdperk van de Café Aman wil laten herleven. Café Aman staat voor de muziek die vroeger in Constantinopel (het huidige Istanbul) en Smyrna (het huidige Izmir) gespeeld werd in de cafés. In deze kosmopolitische steden kwamen in de tweede helft van de negentiende eeuw dankzij de vele handelaars allerlei muziekstijlen samen. Ritmes en melodieën uit Armenië, Turkije, Noord-Afrika, West-Europa, Griekenland en andere landen uit de Balkan enz. vonden er hun weg naar de cafés. Dit resulteerde in een heel rijke en gevarieerde muziekcultuur. Café Aman is als het ware de oriëntaalse tegenhanger van de Westerse Café Chantant en heeft een onuitwisbare stempel gedrukt op de latere ontwikkelingen in de rebetiko. De leden van Café Smyrne spelen nog maar enkele maanden in deze vorm samen. Eind vorige week kwamen ze speciaal even overgevlogen uit Griekenland voor twee exclusieve concerten bij Art Base.
Dimos Vougioukas (accordeon) is in elk geval niet aan zijn proefstuk toe. Hij concerteerde o.a. met Giorgos Dalares (vorig jaar nog in de Bozar!) en participeerde in het project ‘Liquid clarinets’ van het eigenzinnige Italiaanse label Felmay. Dit resulteerde in een knappe cd die door het gerenommeerde wereldmuziektijdschrift Songlines in augustus 2009 uitgeroepen werd tot Top of the World album. Op zijn eigen cd Fones tou aera - Voices of the wind exploreert hij diverse stijlen voor accordeon, van de ‘school van Constantinopel in 1900’ tot oude jazzstijlen en traditionele melodieën en dansen uit de Balkan en dit allemaal verwerkt in eigen composities. Verder maakt Dimis Vougioukas deel uit van een aantal andere ensembles, zoals Balkart en Gypsy Balkan Swing ensemble. In die hoedanigheid legt hij zich vooral toe op Balkanstijlen, vooral uit Roemenië. Ook Ioannis Karamaniolas (contrabas) speelt mee in het Gypsy Balkan Swing ensemble. Theodoros Mermigkas (zang en gitaar) is het derde lid van Café Smyrne.
Laat ik het maar dadelijk zeggen…. Van het eerste optreden bij Art Base op vrijdag 4 februari waren we compleet ondersteboven. Daarom besloten we dat we de kans om het trio een dag later opnieuw aan het werk te zien niet konden laten liggen. Wat is er zo goed aan Café Smyrne?
Eigenlijk alles! We genoten van de mooi uitgebalanceerde, gevarieerde repertoirekeuze in combinatie met heel straffe interpretaties. Theodoros Mermigkas is een ongelooflijk sterke zanger die een krachtige stem combineert met zowel heftige emoties als ingehouden subtiliteit. Bij momenten leek hier een jonge Dalares aan het werk! Dimos Vougioukas is werkelijk een meester op de accordeon. Dankzij hem sluipen er invloeden van Roemeense zigeunermuziek en andere Balkanstijlen (vb. Sevdah uit Bosnië) binnen in de sound en daarmee zorgt hij beslist voor een originele meerwaarde. Zelfs de bekendere rebetikonummers uit de set klonken op die manier verrassend nieuw en fris, bijvoorbeeld Erinaki en Tha xatho mikri mou van Kostas Skarvelis, een componist uit Constantinopel die van grote invloed geweest is op de rebetiko en vooral gekend is voor de Hasapiko, dansmuziek die als basis gediend heeft voor de Sirtaki. To koukli tis kokkinias is een bekend nummer van Panayiotis Toundas, een componist uit Smyrna. In de set zat ook een Syrtos Politiko, een specifieke dans uit Constantinopel, waarmee de feesten in dorpjes op een aantal Griekse eilanden traditioneel geopend worden. Hier hoor je een voorbeeld. Vouno me vouno en Esy eisai i aitia pou ypofero van Manolis Chiotis liepen mooi in elkaar over. Een buitenbeentje is de componist Mihalis Sougioul. Alhoewel ook van Smyrna afkomstig componeerde hij voornamelijk Westerse muziek en variété. Veel van zijn liedjes werden gezongen door Sofia Vembo. Café Smyrne koos voor een aangenaam nummer in tangostijl. Variatie troef, van Yannis Dragatsis kregen we een liedje voorgeschoteld in Roemeense stijl, een gelegenheid voor Dimos Vougioukas om alweer een huzarenstukje op zijn accordeon af te leveren. Zijn eigen weemoedige compositie Nostalgia (ook meer in Roemeense Balkanstijl) viel trouwens niet uit de toon. We werden alweer op een hoogtepunt getrakteerd met Kontrampatzides, een liedje uit 1935 van Kostas Roukounas, van wie ook Mortissa Smyrnia (1937) in de set zat. Het allerknapst gebrachte liedje was voor mij mpolsebika (retsina), o.a. bekend van Roza Eskenazi. Top! Waarover gingen al die liedjes eigenlijk? Af en toe werd een stukje over de inhoud prijsgegeven: o.a. zeerovers, dieven, waterpijpen, lastige schoonmoeders die je beter kan vergiftigen en rijke vrouwen uit Marokko passeerden de revue. Na een kort gastoptreden door organisator Frans De Clercq op bouzouki (enkel op zaterdag) volgde als afsluiter Manes Kalinichtias, een toepasselijke song om het publiek te bedanken. Dit hartverscheurende liedje in 'Aman Aman' stijl van Andonios Dhiamandidhis (Dalgas) is terug te vinden op deze cd.
Ik hoef het niet meer samen te vatten, dit was echt een uitzonderlijk concert! Spijtig dat er nog niets over Café Smyrne te vinden is op internet, geen myspace, filmpjes op youtube enz. Twee korte stukjes (o.a. het slotnummer) kan je beluisteren op de website van Art Base. Via youtube kan je twee nummers uit het solo album van Dimos Vougioukas beluisteren: 1 en 2.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten