Sfinks Mixed @ Boechout

Van 1996 tot en met 2004 keken we ieder jaar gretig uit naar Sfinks, dat we beschouwden als dé kers op de taart van een jaartje wereldmuziek. Het was immers in Boechout dat we kennis maakten met de boeiendste nieuwe artiesten en tegelijk een aantal favorieten aan het werk konden zien. Maar vanaf 2004 startte de ‘restyling’ met als ingrijpendste stap het verdwijnen van het grote openluchtpodium. Sfinks Mixed is nog steeds een plezant en sfeervol festival maar zo kennen we er nog wel een aantal. Hun label als 'mekka van de wereldmuziek' hebben ze onderweg kwijtgespeeld, baanbrekende ontdekkingen zijn de laatste jaren eerder een zeldzaamheid geworden. De nieuwe formule focust immers vooral op gezelligheid en een zo breed mogelijk publiek, ten koste van de verwende wereldmuziekliefhebber, die bij dit alles een beetje in de kou blijft staan. Vorig jaar hebben we het feestje voor het eerst bewust aan ons voorbij laten gaan, wegens een te doordeweeks programma. Er figureerden wel sterke artiesten tussen zoals Tcha Limberger, Tri A Tolia en Najma Akhtar maar ook zagen we voor de zoveelste keer Youssou N’Dour en Buena Vista Social Club opduiken en vooral de keuze voor de sympathieke Bart Peeters als afsluiter ging ons net iets te ver de populistische toer op.

Op zondag 31 juli hebben we toch vol goede moed een nieuwe poging ondernomen. Het begon allemaal  aangenaam met de opzwepende traditionele merengue en iets meer zoetgevooisde bachata die Joaquin Diaz (Dominicaanse republiek) uit zijn accordeon toverde. Aardig dansorkestje en een verademing in vergelijking met de ultra gladde, moderne merengue, zoals we die meestal te horen krijgen. maar toch een beetje vlak om langer dan een halfuur te boeien. En waarom moest het zo verschrikkelijk luid dat het niet alleen mij pijn aan de oren deed, want opvallend veel toeschouwers haalden hun oordoppen boven.

Op naar de clubtent voor Windstreken. Dit kwartet bestaat uit twee Nederlanders (blazers en keyboards), een Indische tablaspeler en een Marokkaanse ud speler die ook een beetje zingt. Samen proberen ze een soort fusie uit tussen Arabische muziek en jazz, met een lichte Indische toets. Hun cd kreeg lovende recensies, maar mij konden ze niet overtuigen. We hebben namelijk al veel betere groepen gezien die op een gelijkaardige manier experimenteren, maar met een geslaagder resultaat (vb. Arifa en Hijaz).

Ongeveer elk jaar zien we op sfinks een zangeres uit Mali aantreden. Deze keer mocht Khaira Arby uit Timboektoe de show stelen. Haar ruwe, krachtige stem deed fel denken aan die van Malouma (Mauritanië) en Mariem Hassan (Westelijke Sahara). Net als die laatste woestijndiva die we vorig jaar nog op het Afrikafestival (Hertme) aan het werk zagen laat Khaira Arby zich begeleiden door elektrische bluesy gitaren. Wie had kunnen denken dat in het kielzog van Tinariwen zoveel groepen op hetzelfde idee zouden komen? Voor mij blijft het iets van een gimmick hebben, zeker als de zoveelste Afrikaanse Jimi Hendrix aan ons voorgesteld wordt. Maar deze Khaira Arby heeft wel de stem, inhoud en uitstraling om nog even mee te gaan!

Met Mamer uit China werd pas een echte verrassing uit de kast gehaald. Ik voelde me even terug gekatapulteerd naar mijn jeugd, naar de zwarte jassen van Einsturzende Neubeuten, Front 242 en andere kwaad voor zich uit starende industrial coldwavers. Grappig natuurlijk, zeker als je merkt dat hier ook traditionele instrumenten ingezet worden en de heren het klaarspelen om hun hypnotische slijpschijf geluiden zonder gebruik van elektronica uit te spuwen.

Na zoveel kilte snakten we naar een streepje zonnige cumbia, maar dat was buiten de waard gerekend. Uit Colombia komt ons de laatste jaren ongelooflijk veel goede muziek toegewaaid. Keuze te over aan interessante groepen. Wraakroepend dat uitgerekend de platte MTV electro house van Bomba Estereo het hier moet komen doen. Ondermaats en Sfinks onwaardig! Wil men hiermee misschien het Tomorrowland publiek naar Boechout lokken?

Gelukkig stonden er tegen de avond enkele kleppers op het menu. Voor Dikanda reisden we in 2009 al af naar Bonn (zie blogverslag). Verdienstelijk van Sfinks dat dit Poolse groepje eindelijk de kans krijgt in België op te treden, al is een set van een uurtje natuurlijk veel te kort. In Bonn waren Anja Witczak en haar bende nog beter in vorm, deze keer werd de contrabas wat te fel naar voren gemixt en ook de setlist viel een klein beetje tegen als visitekaartje. Voor mij hadden er iets meer nummers in zigeunerstijl mogen tussen zitten en iets minder Bulgaarse samenzang en gezwollen dramatiek. Maar Dikanda blijft een schitterend ensemble dat het sfinks publiek wist te overrompelen met een lange bis (tot twintig minuten over tijd) als toemaatje.



Wegens een beetje moe en hongerig kozen we ervoor om Hindi Zahra over te slaan, want Faiz Ali Faiz wilden we zeker niet missen. Deze Pakistaanse qawwali-artiest kennen we vooral dankzij enkele  grensverleggende cd’s, zoals Qawwali Flamenco, waarop hij te horen is met flamenco artiesten zoals Miguel Poveda. Op Jaadu (Magic) werkt hij samen met Thierry Robin. Op Sfinks werd Faiz Ali Faiz omringd door zijn eigen groep. Ze kozen voor enkele heftige lange nummers in pure qawwali stijl, inclusief de acrobatische vocalen, zoals we die kennen van de legendarische Nusrat Fateh Ali Khan, wiens grootste hit mustt mustt als afsluiter werd losgelaten op een uitzinnig publiek. Knap maar toch hebben we al betere concerten in het genre meegemaakt.



Restte ons enkel nog de heren van AfroCubism, die zoals verwacht voor een prachtige afsluiter zorgden. Hoe kan het ook anders met al die topartiesten in één groep. Toumani Diabate, Bassekou Kouyate, Djelimady Tounkara, Baba Sissoko, Kasse Mady Diabate, Eliades Ochoa en nog enkele anderen gaven het beste van zichzelf. Ik heb het grootste deel van dit concert van op een afstand meegemaakt. Op zondag 7 augustus zien we ze namelijk nog een keertje op Esperanzah (Floreffe).

Conclusie: deze zondagse Sfinks kwam traag op gang, nieuwe ontdekkingen bleven uit, maar later op de avond werden ons gelukkig enkele stevige headliners voorgeschoteld. Op naar volgend jaar!