Stef Kamil Carlens en Zita Swoon Group (vroeger gewoon Zita Swoon) stonden tot nu toe altijd al garant voor kwaliteit en de groep ontpopte zich door de jaren heen tot een sterk los-vast collectief, niet bang om regelmatig nieuwe artistieke wegen in te slaan. In 2010 reisde Stef Kamil Carlens onder impuls van het Zuiderpershuis enkele keren af naar Burkina Faso. In Bobo-Dioulasso ontmoette hij balafonspeler Mamadou Diabaté Kibié en zangeres Awa Démé. Beiden werkten o.a. samen met Adama Drame, een djembegrootmeester waarmee het Zuiderpershuis in het verleden een aantal projecten uitwerkte. Stef Kamil Carlens’ wortels liggen in de Amerikaanse en Europese blues. De Burkinezen zijn verankerd in de Mandingue, de traditionele muziek van West-Afrika. Muzikale woordkunstenaars (griots) waken erover dat orale tradities niet verloren gaan, ze zijn het muzikale geheugen van West-Afrika. Vaak spreekt men bij dit genre van de Afrikaanse bluestraditie. In Burkina Faso gingen deze muzikanten samen aan de slag, op zoek naar gemeenschappelijke invalshoeken en creëerden een aantal nummers. In mei 2011 presenteerden ze de eerste resultaten van hun ‘work in progress’ tijdens een viertal uitverkochte concerten in het Zuiderpershuis. Stef Kamil Carlens en groep lieten er horen dat je bij hen aan het juiste adres bent voor boeiende, spannende muziek en dat ze zo goed als perfect aanvoelen waar hun muzikale grenzen liggen en hoe ermee om te gaan. Een concertverslag lees je in deze blogpost.
We hoopten vurig dat er een vervolg zou komen in de vorm van een cd en zijn blij dat die nu een feit is! Wait for me (Crammed discs) is simpelweg een overweldigend schijfje. Elk nummer is een pareltje van songsmeedkunst, je hoort hoe intens deze muzikanten geschaafd en gevijld hebben om de optimale balans te bereiken, waarin melodie, tekst en emoties perfect tot hun recht komen. De groep bestaat uit Stef Kamil Carlens (zang en gitaren), Awa Démé (zang), Mamadou Diabaté Kibié (balafon), Kapinga Gysel (zang, harmonium, melodica en glockenspiel), Simon Pleysier (akoestische gitaar en banjo), Amel Serra Garcia (percussie), Karen Willems (cocktail drum) en Christophe Albertijn (bas en akoestische gitaar). De heftige vocalen in American rootsstijl van Stef Kamil vloeien knap samen met de declamerende vocale stijl van Awa en de steelgitaar (of resonatorgitaar) van Stef Kamil dient samen met de balafon van Mamadou als basis voor een levenslustige, dynamische sound, die de hele plaat als een soort rode draad doordrenkt. Alles klinkt bovendien heel toegankelijk en radiovriendelijk. We horen hitgevoelige, vaak swingende deuntjes die bedrieglijk gemakkelijk in het gehoor liggen, maar nergens loert de voorspelbaarheid om de hoek. Iedere song heeft eveneens scherpe kantjes, waardoor bij elke beluistering iets nieuws te ontdekken valt. Die speelse lichtheid komt het sterkst naar boven in ‘A sera, a waara’ , ‘Nisondiya’ en ‘A y’i majigin’, bij oppervlakkige beluistering verraderlijk simpele niemendalletjes, die hun geheimen pas prijsgeven na meerdere luisterbeurten. ‘Nègèn’ en ‘Sababu’ zijn heerlijke popsongs, 'vintage' Zita Swoon. Vergelijk het eindresultaat van 'Sababu' met de ruwe demo zoals die werd opgenomen in Burkina Faso.
In de liner notes lezen we dat het merendeel van de liedjes gebaseerd is op dialogen. De woorden van Awa Démé (gezongen in het Dioula, een mandinguetaal) worden weerspiegeld in de teksten die Stef Kamil (in het Engels, soms in het Frans) zingt en die verder borduren op favoriete onderwerpen van de griots zoals traditionele wijsheid, menselijke relaties, sociale codes en culturele tradities, maar ook actuele politieke en sociale problemen komen aan bod. De teksten van Stef Kamil werken de door Awa aangebrachte thema’s verder uit of geven er een antwoord op met tegengestelde standpunten. Een voorbeeld hiervan is ‘A Ni Baara’, waarin Awa uitdrukking geeft aan de hoop die potentiële migranten koesteren, terwijl Stef Kamil het trieste lost beschrijft dat hen vaak te wachten staat. Bekijk een ruwe versie van deze wondermooie song in dit filmpje. In Taare en het beklijvende ‘Ala lon man di’ staat de krachtige stem van Awa Démé centraal, Stef Kamil en co kruiden deze typische mandingue ‘praise songs’ met inventieve arrangementen. ‘Taamala Fisa’ doet door het strakke gitaarwerk aan new wave uit de jaren 80 denken. Ook dit is een op het eerste zicht recht-toe-recht-aan popsong met verrassende wendingen. ‘Sia slide’ klinkt als de ideale soundtrack voor een Road Movie, de instrumental roept spontaan beelden op van Afrikaanse landschappen. Over Tasuma/Ji (water-vuur) schreef ik vorig jaar het volgende in mijn concertverslag:
‘Tasuma/Ji’ springt er ook letterlijk uit, heel eclectisch en barok. Het nummer breekt een lans om minder bossen te verbranden en minder bomen te kappen. Het heeft iets weg van vier knappe nummers in totaal verschillende stijlen, losjes aan elkaar gesmeed. Tijdens het schreeuwerige refrein gaat het voor mij een beetje de mist in, te trendy. Ik zag al beelden voor mij van een ‘jumpend’ festivalpubliek. Waarschijnlijk moet ik dit nummer nog enkele keren horen, het is mogelijk dat het nog niet helemaal op punt staat.’
Nu ik deze song opnieuw hoor, kan ik er geen genoeg van krijgen! De losse draden werden ondertussen naadloos met elkaar verweven en ook van schreeuwerigheid is geen sprake meer, wel mooi uitgebalanceerde heftigheid waarbij de dromerige vocalen van Kapinga Gysel het palet nog kleurrijker maken. Dit is meteen de meest avontuurlijke track uit het album, Zappa-esk!
Met Wait for me voegen Stef Kamil en zijn Zita Swoon Group alweer een ijzersterk wapenfeit toe aan hun indrukwekkende discografie. Tegelijk zetten ze zich met deze topper stevig op de kaart in de categorie ‘grensoverschrijdende samenwerkingen’ binnen de wereldmuziekniche. Beluister fragmenten op Soundcloud. Bekijk hieronder de videoclip van 'Sababu' en liveuitvoeringen van 'Tasuma/Ji' en 'Taare'.
Concertagenda Benelux
02/03/2012: Antwerpen Zuiderpershuis
04/03/2012: Brussel AB
14/03/2012: Bergen Lotto Mons Expo
15/03/2012: Nijmegen Lux
16/03/2012: Utrecht Tivoli
17/03/2012: Haarlem Patronaat
www.zitaswoongroup.be
www.crammed.be
Geen opmerkingen:
Een reactie posten